Η υπνική άπνοια είναι μια αναπνευστική πάθηση που αυξάνει τον κίνδυνο καρδιακής προσβολής, εγκεφαλικού επεισοδίου και άλλων σοβαρών συνεπειών για την υγεία. Παρ’ όλα αυτά, υπολογίζεται ότι το 85% με 90% των ατόμων που πάσχουν από αυτήν δεν γνωρίζουν ότι την έχουν. Η αιτία; Το ροχαλητό μπορεί να αποτελεί το πιο σύνηθες και θορυβώδες σύμπτωμα της υπνικής άπνοιας, όμως τα άλλα είναι κατά κανόνα… αθόρυβα.

Στην πιο σοβαρή της μορφή, οι πάσχοντες ξυπνάνε μέσα στη νύχτα με την αίσθηση του πνιγμού, αναζητώντας αέρα, και δημιουργώντας συχνά δυσφορία αλλά και ανησυχία στον ή στη σύντροφο που κοιμάται δίπλα τους. Μία ακόμα κοινή εκδήλωση είναι το ροχαλητό, σύμφωνα με τη γιατρό της κλινικής Cleveland, Nancy Foldvary-Schaefer, που ειδικεύεται στις διαταραχές του ύπνου.

Σε αυτές τις περιπτώσεις το ροχαλητό συνοδεύεται από πλήρεις διακοπές της αναπνοής που διαρκούν από μερικά δευτερόλεπτα μέχρι και πάνω από ένα λεπτό. Κατά τη διάρκεια των διακοπών αυτών σταματάει το ροχαλητό και ξαναρχίζει πιο έντονο, όταν το άτομο αρχίζει πάλι να αναπνέει (άπνοιες).

Εντούτοις, τα σημάδια της υπνικής άπνοιας δεν είναι εμφανή μόνο κατά τη διάρκεια του ύπνου, ούτε τόσο διακριτά, ώστε να υποψιάσουν τους πάσχοντες ότι πιθανόν υποφέρουν από υπνική άπνοια. Ποια είναι αυτά; Η κόπωση, η μείωση της απόδοσης στην εργασία ή στο σχολείο και οι αλλαγές στη διάθεση σχετίζονται με το συγκεκριμένο νόσημα, όπως και πρωινοί πονοκέφαλοι. Μπορεί επίσης, σύμφωνα με την Dr. Foldvary-Schaefer, οι ασθενείς να αντιμετωπίζουν προβλήματα στο σεξ, αποδίδοντας τη δυσλειτουργία αυτή σε λάθος αιτίες.

Τα σημάδια στις γυναίκες. Οι γυναίκες, πάλι, εκδηλώνουν συχνά πιο ανεπαίσθητα συμπτώματα, που συνήθως περιλαμβάνουν κόπωση και συχνά αποδίδονται σε κατάθλιψη. «Οι γυναίκες μπορεί να χρειαστούν έως και μία δεκαετία περισσότερο από τους άνδρες για να λάβουν διάγνωση της άπνοιας ύπνου» διευκρινίζει η ειδικός.

Παρ’ όλα αυτά η νόσος δεν κάνει διακρίσεις: οποιοσδήποτε σε οποιαδήποτε ηλικία μπορεί να εμφανίσει υπνική άπνοια, αλλά ορισμένες ομάδες του πληθυσμού κινδυνεύουν περισσότερο.

Ηλικία. Η στένωση των αεραγωγών κατά τη διάρκεια του ύπνου γίνεται πιο συχνή καθώς οι μύες του λαιμού εξασθενούν φυσιολογικά με την πάροδο του χρόνου.

Υπερβολικό βάρος. Το επιπλέον λίπος γύρω από τον λαιμό μπορεί να συμπιέσει τους αεραγωγούς κατά τη διάρκεια του ύπνου. Η «επιδημία της παχυσαρκίας» συνεπώς έχει επίσης συμβάλει στην αύξηση των διαγνώσεων, όπως εξηγεί η Dr. Foldvary-Schaefer.

Φύλο. Πριν από την ηλικία των 50 ετών, η υπνική άπνοια είναι πιο συχνή στους άνδρες. Ωστόσο αυτό το χάσμα μεταξύ ανδρών και γυναικών μειώνεται αργότερα στη ζωή.

Οικογενειακό ιστορικό. Περίπου στο 25% έως 30% των περιπτώσεων υπάρχει οικογενειακό ιστορικό.

Η κατανάλωση αλκοόλ και ο ύπνος ανάσκελα μπορεί επίσης να επιδεινώσουν την κατάσταση, σημειώνει η ειδικός της Cleveland.

Οι κίνδυνοι. Το να αγνοήσει κανείς τα ύποπτα συμπτώματα μπορεί να έχει συνέπειες. «Η υπνική άπνοια που δεν αντιμετωπίζεται αυξάνει τον κίνδυνο εγκεφαλικού επεισοδίου, καρδιακής προσβολής και υψηλής αρτηριακής πίεσης» δηλώνει η Dr. Foldvary-Schaefer. «Εάν έχετε κολπική μαρμαρυγή, η άπνοια ύπνου διπλασιάζει τις πιθανότητες υποτροπής. Εάν πάλι πάσχετε από καρδιακή ανεπάρκεια, αυξάνει τον κίνδυνο εισαγωγής στο νοσοκομείο».

Επίσης καθώς η νόσος πυροδοτεί το αίσθημα της κούρασης και της ευερεθιστότητας, αυξάνεται ο κίνδυνος τροχαίων ατυχημάτων και τραυματισμών που σχετίζονται συνήθως με την εργασία. Τα παιδιά με υπνική άπνοια μπορεί να έχουν δυσκολία να συγκεντρωθούν στο σχολείο.

Είναι ενδεικτικό πως παγκοσμίως οι πάσχοντες βαθμολογούν χαμηλά την ποιότητα ζωής τους. Υπάρχουν όμως και καλά νέα, καθώς η υπνική άπνοια είναι αντιμετωπίσιμη. Η πιο αποτελεσματική θεραπεία για την υπνική άπνοια είναι η χρήση συσκευής συνεχούς θετικής πίεσης αεραγωγών (Continuous Positive Airway Pressure – CPAP). Αλλες μέθοδοι θεραπείας περιλαμβάνουν, σύμφωνα πάντα με την ειδικό, την απώλεια βάρους, τη χρήση ειδικού μαξιλαριού για την προώθηση του ύπνου στο πλάι, αλλά και τη χρήση ενδοστοματικών συσκευών για την προώθηση της κάτω γνάθου. Επίσης τα τελευταία χρόνια στη φαρέτρα των γιατρών έχει προστεθεί και η μέθοδος της διέγερσης του υπογλώσσιου νεύρου.