Του Michael Allen

Ο καθηγητής Ευάγγελος Γιαμαρέλλος-Μπουρμπούλης έχει περάσει τα τελευταία 18 χρόνια αναζητώντας μια νέα θεραπεία για τη σήψη, ένα νόσημα που εκτιμάται ότι κάθε χρόνο σκοτώνει 11 εκατομμύρια ανθρώπους παγκοσμίως. Το γεγονός αυτό κατατάσσει τη σήψη κοντά στην πέμπτη θέση των αιτιών θανάτου παγκοσμίως.

Η σήψη είναι η ακραία αντίδραση του ανοσοποιητικού συστήματος σε μια λοίμωξη, η οποία συνήθως είναι βακτηριακή. Η αντίδραση αυτή πυροδοτείται όταν μια λοίμωξη εκδηλώνεται αρχικά σε ένα όργανο και έπειτα εξαπλώνεται σε ολόκληρο τον οργανισμό. Χωρίς έγκαιρη διάγνωση και φαρμακευτική αντιμετώπιση, η σήψη  μπορεί γρήγορα να οδηγήσει σε βλάβη των ιστών, οργανική ανεπάρκεια και θάνατο.

Ο Ευάγγελος Γιαμαρέλλος-Μπουρμπούλης, ο οποίος είναι πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Συμμαχίας για τη σήψη, εστιάζει την έρευνά του στην αναζήτηση του μηχανισμού διέγερσης του ανοσοποιητικού συστήματος του ανθρώπινου οργανισμού, ώστε να αναλάβει το ίδιο επιδιορθωτική δράση και να καταπολεμήσει τη λοίμωξη. Αυτή η προσέγγιση ονομάζεται ανοσοθεραπεία.

Ανοσοθεραπεία

«Εάν αποκατασταθεί η φυσική λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος, τότε αναμένουμε ότι η εξάπλωση της λοίμωξης θα αναχαιτιστεί» δήλωσε. Το έργο της ΕΕ επάνω στο οποίο εργάζεται ο Ευάγγελος Γιαμαρέλλος-Μπουρμπούλης περιλαμβάνει κλινική δοκιμή ανοσοθεραπείας στον άνθρωπο για την αντιμετώπιση της σήψης και αναμένεται να ολοκληρώσει την τετραετή υλοποίησή του τον ερχόμενο μήνα. Το έργο, με τίτλο ImmunoSep, το οποίο συντονίζει ο καθηγητής Mihai G. Netea από το Πανεπιστήμιο Radboud στο Ναϊμέχεν της Ολλανδίας, συγκεντρώνει επίσης στους κόλπους του ειδικούς από τη Γαλλία, τη Γερμανία, την Ιταλία, τη Ρουμανία και την Ελβετία.

Ο Ευάγγελος Γιαμαρέλλος-Μπουρμπούλης κάνει λόγο για την επιτακτική ανάγκη καταπολέμησης της σήψης, συγκρίνοντάς την με την πανδημία του κορωνοϊού που ξέσπασε στα τέλη του 2019.

Παγκοσμίως, 7 εκατομμύρια άνθρωποι έχουν χάσει τη ζωή τους από κορωνοϊό τα τελευταία τέσσερα χρόνια, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ).

Το ίδιο διάστημα, περίπου 40 εκατομμύρια άνθρωποι έχουν πεθάνει από σήψη, σύμφωνα με εκτιμήσεις του ΠΟΥ και με στοιχεία που έχει δημοσιεύσει.

«Ολοι μιλούν για τον κορωνοϊό, αλλά κανείς δεν αναφέρει τη σήψη» επεσήμανε ο Ευάγγελος Γιαμαρέλλος-Μπουρμπούλης. «Η πραγματική πανδημία είναι η σήψη».

Ανοσοαποκρίσεις

Ενώ τα αντιβιοτικά είναι μέχρι στιγμής ο μόνος αποτελεσματικός τρόπος καταπολέμησης της σήψης, για να είναι εφικτή η μείωση των θανάτων πρέπει να βελτιωθεί η διάγνωση και να διευρυνθούν οι θεραπευτικές επιλογές.

Η σήψη αποτελεί ταυτόχρονα αποτέλεσμα και αιτία αλλαγών στο ανοσοποιητικό σύστημα των ασθενών. «Αυτή η αλλαγή που συντελείται στη λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος δεν είναι ίδια σε κάθε ασθενή» λέει ο Γιαμαρέλλος-Μπουρμπούλης.

Γενικά, υπάρχουν δύο ειδών ανοσοαποκρίσεις: η υπερενεργοποίηση, κατά την οποία το ανοσοποιητικό σύστημα δρα ανεξέλεγκτα, προκαλώντας εκτεταμένες βλάβες, και η ανοσοπαράλυση, στην οποία το ανοσοποιητικό αδυνατεί να ανταποκριθεί στη λοίμωξη και καθίσταται ανενεργό.

Η ομάδα του Ευάγγελου Γιαμαρέλλου-Μπουρμπούλη έχει δημιουργήσει υψηλής ακρίβειας εξετάσεις για τη διάκριση μεταξύ υπερενεργοποίησης του ανοσοποιητικού και ανοσοπαράλυσης.

Εχει επίσης εξετάσει πιθανές θεραπείες για την αποκατάσταση της λειτουργίας του ανοσοποιητικού συστήματος και στις δύο περιπτώσεις. Η κλινική δοκιμή ImmunoSep έχει ως στόχο την εφαρμογή αυτών των εξετάσεων και των θεραπειών σε 280 ασθενείς με σήψη. Τα αποτελέσματα αναμένονται την άνοιξη του 2024.

To παρόν άρθρο δημοσιεύτηκε αρχικά στο περιοδικό «Horizon», το περιοδικό της ΕΕ για την Ερευνα και την Καινοτομία. Η έρευνα για το άρθρο χρηματοδοτήθηκε από την ΕΕ.